De wetgeving van de Nederlandse zorgverzekering is vastgelegd in de Zorgverzekeringswet, afgekort tot Zvw. Deze wet is op 1 januari 2006 tot stand gekomen. In de Zvw staan een aantal regels en wetten vermeld waaraan iedere inwoner van Nederland en de verzekeraars zich dienen te houden.
De Zvw mis een van de belangrijkste, maar niet de enige wet die deel uitmaakt van het Nederlandse zorgverzekeringsstelsel. Naast deze wet zijn er de Jeugdwet, de Wet langdurge zorg (Wlz) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Zorgverzekeringswet (Zvw)
In de Zorgverzekeringswet staat o.a. vermeld dat iedere inwoner van Nederland, mensen die in het buitenland wonen maar in Nederland werken en boven de 18 jaar zijn, de verplichting heeft om een basiszorgverzekering af te sluiten. Wat er opgenomen is in dit basispakket staat vastgelegd in de Zvw. De omvang van de dekking wordt bepaald door de Zvw in samenwerking met de wet ‘Besluit zorgverzekering en Regeling zorgverzekering’.
Met een basiszorgverzekering worden de meest gebruikelijke en voorkomende zorgkosten vergoed door een verzekeraar. Je kunt hierbij denken aan huisartsbezoek, verblijf in het ziekenhuis of de vergoeding van medicijnen. Wanneer je geen basispakket afsluit dan loop je het risico dat je een fikse boete moet betalen.
Acceptatieplicht
Daarnaast bepaalt de wet dat iedere verzekeraar in Nederland verplicht is tot het accepteren van mensen die een basiszorgverzekering af willen sluiten. Dit wordt de acceptatieplicht genoemd. Verzekeraars zijn echter vrij in het bepalen van de voorwaarden en de acceptatieplicht voor de aanvullende zorgverzekeringen die ze aanbieden. Deze voorwaarden zijn namelijk niet opgenomen in de Zvw. Ook de premies van deze aanvullende verzekeringen zijn niet vastgelegd in de Zvw.
Eigen risico
De wet bepaalt tevens dat voor iedereen met een basiszorgverzekering een verplicht eigen risico geldt. Het verplicht eigen risico is een vastgesteld geld bedrag dat je dient te betalen wanneer je gebruikmaakt van bepaalde medische zorg.
In 2018 is het verplicht eigen risico €385. Dit is hetzelfde bedrag als in 2016 en 2017. Wat houdt het verplicht eigen risico in? In 2018 betaal je de eerste €385 van de rekeningen van zorgaanbieders zelf. Wel kun je via de ‘Wet op de zorgtoeslag’ een tegemoetkoming aanvragen. Je ontvangt dan iedere maand een toeslag. Deze toeslag wordt berekend aan de hand van de nominale premie en jouw inkomen.
Overige wetten
Vanaf 2016 heeft de overheid een aantal wijzigingen doorgevoerd met betrekking tot de organisatie van de langdurige zorg.
Deze vorm van zorg is onderverdeeld in drie wetten:
- Vanuit de WLZ is de overheid verantwoordelijk voor het organiseren van zorg voor langdurig zieken met een chronische indicatie.
- De gemeenten worden vanuit de Wmo verantwoordelijk voor ondersteuning en hulp in het huishouden, het dagelijks leven en voor woonaanpassingen.
- Voor de uitvoering van de Jeugdwet zijn de gemeenten verantwoordelijk. Hieronder valt zorg voor jongeren, zoals GGZ en kinderbescherming.